APELDOORN - Bij een hartaanval hoor je te reanimeren. Maar als een slachtoffer een niet-reanimerenpenning draagt, mag dat juist niet.

Toen ze 41 was, had Agnes Dudas uit Apeldoorn al voor zichzelf besloten nooit gereanimeerd te willen worden. Haar eerste man stierf op jonge leeftijd aan een herseninfarct. "Hij raakte in coma en is gelukkig vrij snel overleden", vertelt Dudas. Mocht hij wel uit coma zijn gekomen, dan zou hij een 'kasplantje' zijn geworden, zegt Dudas. En dat wilde ze absoluut niet. Ze draagt sindsdien een niet-reanimerenpenning bij zich die ze aan haar sleutelbos heeft hangen.

Ruim zevenduizend mensen hebben intussen zo'n penning van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Toch is het nog maar de vraag hoeveel niet-professionals die op straat eerste hulp verlenen deze penning kennen en er rekening mee houden. Armand Buschman, ambulanceverpleegkundige en docent acute eerstehulpverlening, merkt tijdens EHBO-cursussen dat hooguit de helft van de cursisten weet van het bestaan van zo'n penning. Een zorgelijk ontwikkeling, vindt Buschman. Volgens de wet ben je verplicht te hulp te schieten wanneer iemand gereanimeerd dient te worden. Tenzij iemand dus zo'n penning draagt. "Een lastige kwestie, want in eerste instantie wil je iemand helpen", stelt Buschman. "Bovendien beroept de NVVE zich op artikel 11 van de Grondwet, waarin staat dat iedereen recht heeft op onaantastbaarheid van het lichaam." De penning is dan misschien rechtsgeldig en moet reanimatie voorkomen, het kan zijn dat de penning niet zichtbaar is. De Nederlandse Reanimatieraad (NRR) adviseert daarom niet op zoek te gaan naar de penning en gewoon te reanimeren. "Maar stel dat je iemand toch reanimeert die zo'n penning draagt, zou het slachtoffer je hiervoor dan aansprakelijk kunnen stellen", vraagt Buschman zich hardop af.

Een dergelijke rechtszaak is er nog niet geweest, en zolang er nog geen jurisprudentie is, blijft het een ethische kwestie.

Agnes Dudas zou het wel weten: "Mocht ik toch gereanimeerd worden en invalide raken, dan zou ik de persoon die mij heeft gereanimeerd aanklagen. Het is mijn keuze niet gereanimeerd te willen worden. Het moet gerespecteerd worden als mensen over hun eigen leven willen beschikken."

Nooit te oud om te leren

BEEKBERGEN - Een 20-talouderen heeft op donderdag 24 maart in de Hoge Wijhe met veel enthousiasme een training AED en reanimatiegebruik gevolgd.
Aan de hand van een presentatie en praktijkoefeningen leerden zij om de hulpdiensten te alarmeren en andere omstanders te instrueren hoe een slachtoffer gereanimeerd moet worden. Al dan niet met of zonder gebruik van een Automatische Externe Defibrillator.
De laatste jaren is de interesse bij veel mensen toegenomen om te kunnen reanimeren.
Niet zo verwonderlijk als men zich realiseert dat het zo’n 16.000 mensen per jaar in Nederland overkomt! De training werd gegeven door Armand Buschman van BETA Nederland uit Apeldoorn

Foto: Ruud Hobo